serbian
 
 
paradigme srpske fotografije 

Ivo ETEROVIĆ (r. 1935)

 
*
"Rekoše da je mediteranskog duha... medjutim, Iva Eterovića uvek vidim kao čoveka čije oko personifikuje jedan dobar zum-objektiv ekstremih svojstava: sposoban je da se pretvori u osetljivi tele-foto sa vrlo uskim, i izbirljivim, gotovo podrhtavajućim zumom uskog ugla, kada se ustremljuje na detalj; ume da jednako tako prosiri kadar do svojstava jednog ekstremnog "ribljeg oka" i da jednim kadrom obuhvati svet. Ali zum-objektiv sa tako ekstremnim svojstvima nije moguce načiniti. Otuda je Eterovicev pogled naročit, osoben."
*
Goran Malić
(Odlomak iz rukopisa Srca, objekti i objektivi: skice za portrete srpskih fotografa).
*

Biografija I. E. 
Literatura 
Knjige 
Izlozbe/Nagrade 
 


"Ivo Eterović je u dugogodišnjem delovanju ostvario raznovrstan opus u različitim oblastima fotografije. Na javnoj fotografskoj sceni zapažen 1956, i od tada deluje profesionalno u struci, u novinskoj, primenjenoj i umetničkoj fotografiji. U periodu od 1960. do 1970. jedan je od najaktivnijih, i najviše nagradjivanih, jugoslovenskih autora na medjunarodnim izložbama fotografije. Do sredine sedamdesetih godina pretežno zainteresovan za teme iz života, portrete i urbane strukture. Docnije se njegov izraz sažima i usmerava na dva plana: u prvom Eterović se obraća pojedinim temama koje zgušnjava u celine - samostalne izložbe, ili u foto-monografije sa temama ljudi, predela i gradova. Naročit doprinos ostvario je promovisanjem novog koncepta autorskih foto-monografija kojima je - u 16 različitih naslova - prvi u širem jugoslovenskom prostoru tom vidu fotografskog izdavaštva postavio visoke standarde, koji do danas nisu prevaziđeni. Tokom celog radnog veka doprinosio je razvoju fotografije i kao učesnik mnogobrojnih izložaba, sudelujući u njima kao izlagać ili selektor. Raznovrsno fotografsko delo ovog autora više od četiri i po decenije prisustvuje u javnom zivotu. Ostavilo je snažan trag u svim oblastima fotografije kojima je Ivo Eterović, svojim izuzetnim pregalastvom, doprineo, i još doprinosi."

(odlomak iz obrazloženja prilikom uručenja Nagrade Nacionalnog centra za fotografiju za životno delo, 2000)

ŽIVOTOPISNA BELEŠKA


Ivo Eterović (Split, 1935). fotograf-umetnik. Školovao se u firmi "Lajka" u Veclaru (Leitz, Vetzlar), Nemacka, a specijalizovao fotografiju u boji u "Feraniji" (Ferrania, Milano), Italija. Fotografijom se bavi od 1954. Na javnoj fotografskoj sceni zapažen 1956, i od tada deluje profesionalno u struci. Kraće vreme proveo kao foto-reporter u jedinicama UN na Bliskom Istoku (1957), a zatim u istom zvanju (ili kao urednik fotografije) radio u redakcijama "Narodne armije" ("Front"), i "Vjesnika" ("Globus", "Vjesnik u srijedu" i "Start"). U razdoblju od 1960. do 1970. dok je bio veoma aktivan na izložbama pod okriljem Foto-saveza Jugoslavije, zatim i SLUPUJ-a (ULUPUDS-a) jedan od najaktivnijih, i najviše nagradjivanih, jugoslovenskih fotografa na medjunarodnim izložbama fotografije. Majstor fotografije FSJ od 1966, a nosilac najvišeg medjunarodnog zvanja Honoraire Excellance FIAP (Hon.Efiap) od 1967. godine. Uporedo, uz rad u foto-žurnalizmu, bavi se primenjenom fotografijom.  Učesnik mnogobrojnih grupnih izlozbi fotografije.  Član SLUPUJ-a (ULUPUS-a) od 1961, i Udruženja novinara Srbije.  Godine 2007. u decembru, odlukom Vlade Republike Srbije dodeljena mu je nacionalna penzija. Zivi i radi u Beogradu.

Kontakt adresa: I. E. ULUPUDS, Terazije 26/2, 11000 Beograd, Srbija, ili na e-mail fotogram@beotel.yu

Samostalne izlozbe (izbor):


Samostalno je izlagao u Jugoslaviji (Beograd, Split, Sarajevo, Zagreb, Cacak, Novi Sad i drugde.), i u inostranstvu (Moskva, Verblinka, 1975,  Keln 1976, Firenca 1981, Bazel, Stutgart, Bec, 1983).

* 

Nagrade (izbor):

I. Eterovic je besumnje najtrofejniji fotograf u okviru svih drzava bivse Yu. Dobitnik je preko 250 nagrada, a najvaznije su: nagrada Oktobarskog salona likovnih i primenjenih umetnosti Srbije 1968, Zlatne plakete Beograda 1960. i 1964, na Oktobarskim salonima fotografije. Godisnje nagrade ULUPUDS-a za 1974, 1976, 1979 i 1983. Zlatna plaketa FSJ za najbolju kolekciju fotografija na Press Photo Yu 74. Godisnja nagrada Foto-saveza Jugoslavije 1977. Srebrni grb grada Splita. Nagrada "Toso Dabac". Nagrada publike na Majskojh izlozbi ULUPUDS-a 1980, 1981; i mnoge druge. Odlikovan Ordenom rada sa srebrnim vencem Predsednika Republike 1971. Nagrada za zivotno delo za oblast fotografije Nacionalnog centra za fotografiju, Beograd, 2000. Vukova nagrada, 2003. 

Bibliografija (posebna izdanja):


Grupa autora, BEOGRAD 
Spektar, Zagreb 1973. Uvodni tekst Branko Pesic. Tekst na s/h latinicom, francuskom, engleskom i nemackom jeziku (mutacije u istoj knjizi). Od ukupno 210 fotografija, Eterovic je autor 150. 30 cm. b.p. 
Ivo Eterovic, BRAČ, 
Graficki zavod Hrvatske, Zagreb 1975, 1982(2). Uvodni tekst: dr Petar Simunovic, Brac, otok sunca kamena i mora (mutacije: latinica, engleski, nemacki, u istoj knjizi). 30 cm, 96 str.  
Ivo Eterović, BEOGRAD KOJI VOLIM, 
Turisticka stampa, Beograd 1977, 1980(2), predgovor Pedja Milosavljevic, Beograd u vremenu i prostoru; pogovor, Svetislav Mandic, Beogradski datumi. Izdanja cirilicom, latinicom i na engleskom (The Belgrade I love), francuskom (Le Belgrade que j'aime), nemackom (Das Belgrad das ich liebe) i ruskom (Belgrad, kotor†óy Ô lÓblÓ). 161 fotografija u boji. b.p.  
Ivo Eterovic, NJIHOVI DANI, 
NIU Jugoslovenska stvarnost, Jugoslovenska revija, "Vuk Karadzic", Beograd 1977, 1977(2). Tekst Ivo Eterovic. Izdanja na s/h, cirilicom, latinicom, na slovenackom (Njujni dani - izdavac Drzavna zalozba Slovenije, Ljubljana, Jugoslovenska revija Beograd), makedonskom (Njihovite denovi?) i engleskom jeziku (Tito's private life- izdavac Jugoslovenska revija, Beograd). 30 cm. 170 str. 66 kolora i 148 fotografija u boji.  
JUGOSLAWIEN, seine kunstschatze und Naturschonheiten, 
Rheingauer verlagsgesellschaft, Elville am Rhein 1978. Tekst Miodrag Kolaric. 30 cm; 160 str.  
Ivo Eterovic, SPLIT, 
Graficki zavod Hrvatske, Zagreb, Izdavacki zavod Jugoslavija, Beograd 1979. Predgovor Tonci Petrov Marovic, Dusko Keckemet, Splitski datumi. b.p. Izdanja na h/s (latinica), engleskom, francuskom i nemackom jeziku. 
Grupa autora, SPLIT, 
Slobodna Dalmacija, Split (1979), (1980?). Predgovor Dusko Keckemet, Boris Vuskovic, dr Cvito Fiskovic. Izdanje na h/s, latinica. Autor najveceg broja fotografija Ivo Eterovic (navedena jos dva autora i dve firme sa manjim brojem fotografija). 30 cm. b.p.  
Ivo Eterovic, SARAJEVO S LJUBAVLJU, 
IRO Prosveta, Beograd, i NIRO Knjizevne novine, Beograd 1983. Predgovor Zuko Dzumhur, pogovor Pavle Lukac, Sarajevski datumi. Izdanja na s/h (latinica) i engleskom jeziku (naslov?). 32 cm; 160 str.  
Ivo Eterovic, KAMENI BRODOVI JADRANA, 
Drzavna zalozba Slovenije, Ljubljana 1984. Tekst Cedomir Kolar. Izdanja na h/s, (latinica), slovenackom (Kamnite ladje Jadrana), engleskom (Ships of stone in the Adriatic) i nemackom jeziku (Steinerne schiffe der Adria). 32 cm; str. 188.  
Ivo Eterović, BEOGRAD NA DLANU, 
Partizanska knjiga, Beograd 1985. Predgovor Bogdan Bogdanovic, Beograd na dlanu, pogovor Nebojsa Bogunovic, Cinjenice o Beogradu. Izdanja s/h, cirilicom, latinicom i na engleskom (Belgrade, from above), nemackom (Belgrad, von oben), francuskom (Belgrade, dans ma main), i ruskom jeziku (Belgrad na padonu). 34 cm; 98 fotografija u boji; b.p.  
Ivo Eterović, MORE, KORNATI, SALASI. 
ULUPUDS, Beograd 1986. Uvodni tekstovi Ducko Keckemet, Djordje Kadijevic, Oto Bihalji-Merin, Drasko Redzep (tekstovi dati uporedo na engleskom jeziku). 29,5 cm; 72 str. Latinica.  
Ivo Eterović, SPLIT, SLIKA VOLJENOG GRADA, 
Logos, Split 1987. Predgovor Tonci Petrasov Marovic; tekst Dusko Keckemet. Izdanja h/s latinicom i na engleskom (Split, portrait of my beloved city), francuskom (Split, image d'une ville aimee), nemackom (Split, bild der gelibten stadt) i italijanskom jeziku (Split, immagine della citta amata). 31 cm; str. 192. 
Ivo Eterović, DALMACIJA U SRCU, 
Drzavna zalozba Slovenije, Ljubljana 1987. Uvod Jure Kastelan; Dusko Keckemet, 20 stoljeca dalmatinske povjesti. Izdanja h/s, latinicom i na slovenackom (Dalmacija v srcu), engleskom (Dalmatia in the heart), francuskom (La Dalmatie au fond du coeur), nemackom (Dalmatien im herzen) i italijanskom jeziku (Dalmazia nel cuore). str. 192.  
Ivo Eterović, ZAGREB INTIMNO, 
Mladost Zagreb 1987. Uvod Andre Mohorovicic; pogovor Aleksandar Vojinovic, Zagrebacki datumi. Izdanja na h/s (latinicom) engleskom (Zagreb, an intimate view), nemackom (Zagreb intim), francuskom (Zagreb, dans l'intimite) i italijanskom jeziku (Zagreb segreta). 32 cm.  
Ivo Eterović, BEOGRAD DANAS, 
NIRO Jugoslavija Eko, Beograd 1989. Uvod Momo Kapor. Pogovor Nebojsa Bogunovic, Beograd kroz istoriju. Izdanja na s/h (latinicom), i engleskom jeziku (Belgrade today). 39 cm.
Prometej, Novi Sad 2001. Izdanja na srpskom (cir. i lat), engleskom, nemackom, francuskom i ruskom.
  
Ivo Eterović, NOVI BEOGRAD IZBLIZA, 
Skupstina opstine Novi Beograd, Beograd 1995. Predgovor Sveta Lukic; pogovor Natasa Lakicevic, Cinjenice o Novom Beogradu. Izdanja na srpskom jeziku, cirilicom, latinicom i na engleskom jeziku (New Belgrade, an intimate view). 34 cm, 128 str; 117 fotografija u boji.
Prometej, Novi Sad, 2001. Izdanja na srpskom (cir. i lat), engleskom jeziku.
Ivo Eterović, SALAŠI,
ULUPUDS, Beograd, 2006. Predgovor Dusko Keckemet, Djordje Kadijevic. Izdanje na srpskom jeziku, cirilicom,

*

*

Zastupljen u zbornicima, almanasima, enciklopedijama


Almanah jugoslovenske fotografije, Beograd, 1960(?) 
Fotografija u Srbiji, Beograd, 1980. 
Likovna enciklopedija Jugoslavije, Zagreb, 1984. 
Ko je ko u Srbiji, sva izdanja posle 1990.

Time Beker lexikon...

 

I. E. - Literatura (izbor)

Jovanovic, M, Beograd na fotografijama Ive Eterovica, Foto kino revija, 1-2, 1977, 7;  
Keckemet, D, Krajolici, gradovi i ljudi Ive Eterovica, Foto kino revija, 12, 1979, 20-21;  
Kadijevic, Dj, Odlicna visina: Beograd na dlanu, NIN, Beograd, 27. 10. 1985;  
Malic, G, Fotografija, 40 godina ULUPUDS-a (1953-1993), Beograd, 1994, 101-107. 

(Belesku sastavio Goran Malić, 01. 01. 2008)



NAGRADA NCF ZA ŽIVOTNO DELO

Na osnovu Pravilnika o dodeli Nagrade za Životno delo u oblasti fotografije Nacionalnog centra za fotografiju - NCF, žiri za Nagradu u sastavu: Prof. dr Miodrag Jovanović, istoričar umetnosti / Prof. dr Jerko Denegri, istoričar umetnosti, AICA / Mirko Lovric, istoričar umetnosti, lik. umetnik fotografije, ULUPUDS / Prof. mr Branimir Karanović, lik. umetnik fotografije / Prof. dr Milanka Todić, istoričar umetnosti - doneo je sledeću odluku: 
NAGRADU ZA ŽIVOTNO DELO U OBLASTI FOTOGRAFIJE 
za 1999. godinu dobio je 

IVO ETEROVIĆ 
Hon. Excellance FIAP (Hon. E.FIAP), Majstor fotografije, Likovni umetnik fotografije iz Beograda. 

Nagrada ce biti svečano uručena 04. maja 2000. godine u Konaku kneginje Ljubice, u povodu Dana Nacionalnog centra za fotografiju. 


 

 

 

Home

Pitanja

Istorija

Istrazivanja

NCF

Leksikon

E-mail

 

FOTOgram has been online since May 1997. This issue updated: Sept, 25, 2004.

Copyright (c) 1997-2008 by G. M. All rights reserved. Original version transmitted from Beograd, Srbija.